Wednesday, May 4, 2011

Boros Dusun - Kakamot di Walai

Nung moboros tokou kokomoi do walai, osorou tokou pandatan, suang walai, dompuran om puyut. Id iso-iso tionon iti haro oh kakamot it asarau tokou tokito om gunawon. Nga asasaru roiton tokou doti in bahasa Melayu. Baino, mingsingilo tokou nunu ngaie ie kakamot diri (it osorou kuno ti, haro nopo toilaan dokoyu nga posunudon non). Iti nopo ti nga nunu kaka ie kiharo id walai di gulu-gulu hi.

a. Pandatan (Kaki Lima)
1. Tukad (tangga)
2. Tirikohonon (bangku)
3. Rampaian (tempat jemuran kain)

b. Suang Walai om Todopon (Dalam rumah dan bilik tidur)
1. Galam (tikar)
2. Kumut/Kobog (selimut)
3. Tulunan (bantal)
4. Garung/Rasuk/Bangkad (baju)
5. Pogotulan (cermin)

c. Dompuran (Dapur)
1. Suduon (kayu api)
2. dompuran (tempat memasak)
3. Pais (pisau)
4. Lanjang
5. Balanga
6. Tusi (garam)
7. pongomis (gula)
8. Tompurung (piring)
9. Sangkir (cawan - ada telinga untuk dipegang)
10. Suki (cawan - tiada telinga, biasa dibuat dari bambu)
11. Sikang (senduk)
12. Pahandatan (dulang)
13. Kakanan (tajau)
14. Dangol (parang)
15. Poniri
16. Tipang (tajau tempat menyimpan air)

d. Puyut (Bawah Kolong)
1. Wakid
2. Barait
3. Parai di amu notutu (padi yang belum diproses menjadi beras)
4. Tosung
5. To-olu
6. Siud
7. Gagamas (parang yang digunakan untuk berkebun)
8. Gayang (parang panjang)
9. Lukug
10. Lamis (tali)
11. Rambot (rambat)
12. Tungkasip (perankap-biasa digunakan untuk menangkap tikus atau tupai)

Tuesday, May 3, 2011

Poundolihon Da'a Ie Kosolimbahan Boros Dusun

Tumimpuun do 1 April 2011, nokoundali noh di oh timpu kosolimbahan boros Dusun mantad 6.00-9.00 kosuabon kumaa doid jam 9.00-12.00 tangatuong.

Poposogu oku da'a do kumaa doid Sabah VFM do popundali di kosolimbahan boros Dusun do mantad 9.00 totuong gisom 12.00 tangatuong do kumaa doid timpu do kosuabon toi sodopon. Osonong daa oh timpu do kosuabon tu iri no kogumuan haro kosiwatan do tulun Dusun do mokinongou lolobi noh ie tulun mongoi pongindapu. Sodopon nga osonong nogi tu koulian nogi mantad mongidapu om tanganak sikul nga nongkouli noh. Totuong nopo nga kogumuan momili do mintong TV toi ko mokinongou do radio.

Osonong nogi da'a do poundolihon ei kosolimbahan boros English kumaa id totuong tu okon ko boros sandad do tulun Sabah. Kagu hom ogumu poh kosomlimbahan boros English di susuai.

Opurimana ku do kosolimbahan boros Dusun kaanu do popuawang do toilan ku do boros Dusun tu ogumu poh koroitan di amu ku oilaan. Om iti noh kosolimbahan kaanu do moki'ilo-ilo. Om id kosolimbahan diti korongou toko nogi di loyou kawawagu do Dusun om iti nga iso ralan do popointanga loyou Dusun.

Alasan oku da'a do haro kosokodungan do tulun Dusun id Sabah do koguli da'a ie kosolimbahan boros Dusun id timpu do tadau (mada oku di mimpuok-puok do totuong oi).